7 november – 5 december 2015
4 drukke weken Gambia dus een volle nieuwsbrief.
Eerst maar even een sfeerimpressie. Er stappen slechts 35 mensen uit het vliegtuig met bestemming Gambia. Een paar jaar terug was dat altijd een vliegtuig vol. Een ritje naar het hotel waarbij het al direct weer opvalt dat er weinig is veranderd tijdens onze 6 maanden afwezigheid. Bij aankomst in het hotel heeft men een verkeerde kamer ( op de 1e verdieping gereserveerd ) maar dat wordt snel geregeld. We krijgen de geboekte kamer maar daar blijkt de slaapkamer onder water te staan door een al geruime tijd lekkende airco. Wordt ook verholpen evenals een niet werkende koelkast. Het bestek is verroest, geen handgreep aan het enige pannetje, het keukenmeubel hangt van ellende aan elkaar. We hebben geen warm water en dat zal de komende weken, op een sporadische uitzondering na, zo blijven. We zijn er gelukkig op voorbereid dus valt het allemaal niet zo erg rauw op het dak. Het blijft de komende 4 weken rustig. Aan het zwembad, aan het strand en in de winkeltjes.
Op ZATERDAG 7 NOVEMBER om 12.00 ’s middags landen we op Banjul Airport, de internationale luchthaven van Gambia. Het is ons 21e bezoek aan Gambia. Onze huurwagen voor de komende vier weken staat op ons te wachten, fijn, want we hebben toch weer 80 kg extra gewicht in vijf fikse koffers. Naar ’t hotel, boodschappen doen en een hapje eten bij Yasmina. En dan….. eindelijk slapen!
ZONDAG 8 NOVEMBER goed geslapen, lekker ontbijtje (maken we zelf) en dan naar onze bouwplaats. De nieuwe school staat erbij zoals we hem in april hebben achtergelaten, alleen door het regenseizoen staat het onkruid heel hoog en is de grond nog wat vochtig. Valt allemaal niet tegen. Zelfs de kleine restantjes stenen en zand liggen er nog. We drinken een kop koffie bij Parisienne en praten daarna met Sandra (de vrouw van Pastor Lawrence, niet aanwezig) over de activiteiten in de komende weken. We doen onze dagelijkse boodschappen (stokbroodjes) en nemen een verfrissende duik. Daarna krijgen we bezoek van Pascaline, één van de studentjes voor wie wij het schoolgeld betalen.
MAANDAG 9 NOVEMBER. Met Christopher, die de honneurs waarneemt voor de afwezige Pastor Lawrence, naar de bouwplaats. Terrein wordt schoongemaakt. Muur, deuren en dak besproken en er wordt onmiddellijk mee begonnen. Ijzer gekocht voor het frame van het dak, ramen en deuren, menie en 10 balen cement voor de fundering van de muur. Ook de golfplaten voor het dak worden gekocht. Kopje koffie. We maken een afspraak voor Pascaline bij de tandarts. Deze gaat in drie behandelingen de problemen met haar gebit verhelpen. Dan naar de school waar we deze week 2500 door ons gemaakte lespakketten gaan uitdelen. En tot slot een fijne duik.
DINSDAG 10 NOVEMBER 300 bouwblocks (stenen) besteld en op zoek naar hout voor het dak. Dat valt niet mee maar eindelijk toch gevonden in Brikama. Boodschappen doen en zwemmen.
WOENSDAG 11 NOVEMBER vroeg naar de Diana school in Brufut waar we de totaal aan flarden gesprongen trampoline van een nieuw springzeil voorzien.
We gaan wat boodschappen doen voor de moeder van Lissa en brengen ons eerste bezoek aan de familie in Nema Su. Onze dozen staan nog in de opslag dus we hebben nog niet veel uit te delen. We halen Pascaline van school, betalen het hout voor het dak en drinken een kop koffie. Dan met Pascaline naar de tandarts voor het eerste onderzoek. Deze gaat in drie behandelingen de problemen met haar gebit verhelpen. We gaan lekker eten.
DONDERDAG 12 NOVEMBER een drukke dag. Vroeg in de ochtend naar de loods waar al onze per container vervoerde dozen staan. 18 m3 staat er om te sorteren. Onze vaste vervoerder in Gambia brengt eerst de dozen naar de CCI school, dan die voor Nema Su en Sukuta naar de Sukuta school. Om een uur of één is alles weg. Alleen de dozen voor de Jarju school staan nog in de opslag. We gaan een wagen zand, een wagen stenen en cement kopen en laten bezorgen zodat de bouw verder kan. We gaan er zelf ook nog even kijken.
VRIJDAG 13 NOVEMBER voor de eerste keer een beetje uitgeslapen, dan naar de bouwplaats. Eten en drinken voor de werklui, deel loon metaalman en metselaar ( ’t wordt weekend…) betaald en dan met Bert en Dinie, twee Nederlandse kennissen in ons hotel, koffie drinken. Lizet heeft twee ontstoken ogen maar Bert heeft daar een goed middeltje tegen.
ZATERDAG 14 NOVEMBER is cleaning day en mogen we tot 13.00 uur niet de weg op. Erg hé… lekker even aan ’t zwembad! Dan naar de apotheek voor oogdruppels en zalf voor Lizet. Naar de CCI-school voor afspraken en bij Parisienne koffie drinken en daar ook een computertekening maken van de sanitaire ruimte die we in 2016 willen bouwen bij de Diana school. Bij Parisienne hebben we altijd goed internet én airco. En lekkere koffie met gebak. We verzenden de tekening mét brief naar Nederland.
ZONDAG 15 NOVEMBER naar een klein feestje in Bijilo. Aan de markt wordt een toiletgebouw geopend hetwelk door de eerder genoemde Bert en Dinie is gesponsord. In de middag gaan we boodschappen doen voor de komende creatieve dagen. Er is aan het eind van de dag nog tijd voor een verfrissende duik.
MAANDAG 16 NOVEMBER Michelle, een van onze studenten, krijgt geld voor een nieuw schooluniform. Daarna gaan we bij CCI het schoolgeld betalen voor 3 leerlingen die we daar op school hebben. We betalen de dakdekker en bestellen cement en stenen. Koffie bij Yasmina en dan met Pascaline naar de tandarts voor de eerste behandeling. Dan naar ons gezinnetje in Nema Su en eten bij Timeless. We betalen nog voor de extra beveiligingsstrippen op de muur van de nieuwe school. Boodschappen. Het is inmiddels 21.00 uur. Een lange dag.
DINSDAG 17 NOVEMBER een groot karwei vandaag want we gaan op de Sukuta Lower Basic School maar liefst 2500 schoolpakketten uitdelen. Deze pakketten bevatten naast enkele schriften en een tekenboek ook snoep (Corrie en Leo) en potlood, pen en gum. Niks dozen neerzetten, we geven ze zelf allemaal rechtstreeks aan de kinderen. ’s morgens de helft, gaat allemaal heel rustig, ’s middags de andere helft en die zijn een stuk drukker. Komt ongetwijfeld ook door de muziek die inmiddels staat opgesteld. Tussendoor gaan we ook nog even het schoolgeld voor Lamin regelen anders mag hij niet naar school. Pascaline komt om een uur of twee en helpt ons met uitdelen. Aan het eind van de middag ook nog een muzikale happening op de Sukutaschool. Een drukte van belang.
WOENSDAG 18 NOVEMBER bij de CCI school de dozen opgehaald die bestemd zijn voor Sinchu Alagie, het weeshuis waar we altijd een bezoekje brengen als we in Gambia zijn. Kopje koffie op onze kamer en dan naar Sinchu. We hebben deze keer een prima gebruikte trampoline (Mariska en kids) en een nieuw zwembad voor de kinders. En uiteraard een baal rijst (Frans en Henriëtte) en wat te drinken. Lizet heeft ook nog splinternieuwe schoenen bij zich én kleding voor alle dames. Altijd een feestje om daar te zijn.
Even kijken op de bouw en dan naar de CCI school waar aan het eind van de middag de grote zonneschermen worden opgebouwd voor de creatieve dag van morgen. Net voor donker staat alles klaar.
DONDERDAG 19 NOVEMBER de eerste creatieve dag voor de kinderen van de CCI school. Lekker buiten, heerlijk ruim onder de grote zonneschermen. De kinderen mogen eerst iets moois maken van een voorgedrukte clown. 120 kinderen doen hun best want er zijn prijzen te winnen. De tweede opdracht is een eigengemaakte tekening op een groot wit vel. Alles is er, potloden, stiften, wasco’s, lijm, verf (het meeste van deze spullen krijgen we van Hester van Rhijn van Collall), glitters, karton enz. enz. Het wordt een grandioze dag met drinken en wat lekkers. En gezellige muziek. Om een uur of twaalf is er de spannende prijsuitreiking. Er zijn mooie bekers (Gerard en Wilma Swemmers) en wat kleinere extra prijzen. Een topdag! Nog even hout en beugels voor het dak van de nieuwe school regelen, geld voor twee deuren en een raam in het huis van Fanta naar Nema Su brengen en onze eigen boodschappen halen.
VRIJDAG 20 NOVEMBER doen we de creatieve dag nog eens over op de CCI school maar nu met 150 uitgenodigde kinderen van andere scholen uit de omgeving. Hetzelfde programma als gisteren maar voor deze kinderen hebben we ook nog allemaal een T-shirt én een lekkere maaltijd. Ook deze dag mogen we gerust geslaagd noemen.
We gaan een kijkje nemen op de bouw waar alles voorspoedig verloopt, dan zwemmen en ’s avonds hebben we het etentje met onze Gambiaanse en Nederlandse vrienden bij Yasmina. Altijd weer erg gezellig. Deze keer wel heel speciaal want we vieren ook de 20e verjaardag van Pascaline die voor deze gelegenheid twee vriendinnen mag meebrengen. Ze krijgt een mooie telefoon maar eigenlijk heeft ze haar kado al (de tandarts). Na afloop kletsen we nog even met onze containervervoerder Mario en Sylvia die al geruime tijd in Gambia wonen.
ZATERDAG 21 NOVEMBER eerst naar de bouw, dan boodschappen en in de middag naar Bakau, naar onze Nederlandse vrienden Peter en Irene die gisteren zijn aangekomen. We drinken wat op het strand en nodigen hen uit om morgen (zondag) bij het zwemmen te zijn met ons Gambiaanse gezinnetje. Helaas, ze kunnen er niet bij zijn maar komen a.s. vrijdag naar de nieuwe school.
ZONDAG 22 NOVEMBER Dick haalt eerst Pascaline op en dan rijden we samen met een taxi naar Nema Su waar we de hele familie Camara (Lissa) inladen. We pikken Lizet en Modoulamin op bij ons hotel er rijden naar de krokodillenpoel in Bakau. we zijn er zelf al vaker geweest maar de kinderen kijken hun ogen uit en moeten allemaal even één van de krokodillen aaien. Een belevenis. Dan rijden we terug naar ons hotel voor een uurtje lekker zwemmen en een hapje eten. Nog even naar het strand en de dag zit er alweer op. Een feestje als altijd.
DINSDAG 24 NOVEMBER eten besteld en betaald voor de creatieve dag van a.s. donderdag. Naar de nieuwe school, dozen uitpakken. Dick haalt Pascaline uit school voor de tandarts maar door de examens is ze te laat, Lizet regelt nieuwe afspraak . Eten bij Yasmina en dan naar de Diana school in Brufut, tasjes (Corrie en Leo) maken voor de creatieve dag van morgen. De zonneschermverhuurder vergeet z’n afspraak dus het wordt de schaduw van de bomen.
WOENSDAG 25 NOVEMBER de creatieve dag voor de eigen kinderen van de Diana school. Het programma is gelijk aan dat van vorige week bij de CCI school. Het wordt een geslaagde dag. In de middag gaan we beginnen aan de vloeren van twee lokalen in de nieuwe school. We kopen plastic tegen optrekkend vocht, een vrachtwagen zand en balen cement.
DONDERDAG 26 NOVEMBER voor het eerst op de Diana school een creatieve dag voor genodigde kinderen van 10 scholen uit de omgeving. Ook hier is het programma gelijk aan dat van vorige week. Ook deze dag wordt een succes en voor herhaling vatbaar. Dan naar de bouw, restanten van het eten dat bij Diana over was uitgedeeld en bij CCI dozen opgehaald met spullen voor de tasjes voor de leerlingen van de Jarju school die nu nog in het oude gebouw zitten. We maken 135 goed gevulde tasjes voor morgen.
VRIJDAG 27 NOVEMBER een drukke dag (alweer). we gaan om een uur of half elf de tasjes uit- delen bij de oude Jarju school. De kinderen gaan dan met de tasjes direct naar huis want kinderen én tasjes passen zeker niet in dit oude onderkomen. We hebben nog iets bijzonders want alle kinderen krijgen een ticket waarmee hun moeder die middag bij de nieuwe school een tasje met van alles en nog wat voor moeders én een pakket kleding kan afhalen. Het duurt even voordat iedereen het begrijpt maar uiteindelijk gaat alles volgens plan.
’s Middags tussen twee en vier kunnen de moeders naar de school komen. Maar ja, wie kan er klokkijken in Gambia? Wie weet hoe laat het is? Dus de eerste moeder staat om half één voor de deur. Vooruit maar. Vandaag hebben we gezelschap van Peter en Irene die eigenlijk naar het nieuwe gebouw komen kijken maar gelijk even aan het werk kunnen. Ze helpen met uitdelen aan de moeders.
Als de laatste moeder geweest is halen we 35 kinderen op het schoolplein. Kinderen die niet naar school gaan omdat er geen geld is en de hele dag op straat hangen. Ook voor die 35 kinderen hebben we een mooi pakket kleding. Wordt wel een drukke bedoening met een hoop kabaal maar toch keileuk. We gaan hierna met Peter en Irene eten bij Yasmina en brengen ze daarna naar hun hotel in Bakau.
ZATERDAG 28 NOVEMBER Eerst naar de bouwplaats. Dan dozen met sportkleding (Dora) ophalen op de bouwplaats en gelijk een doos afgeleverd bij de autoverhuurder AB voor het team van Lamin. Bij CCI de laatste dozen opruimen en koffie drinken bij Yasmina. Terug naar de bouwplaats. Onze dozen naar het derde lokaal gebracht zodat de vloeren kunnen worden afgemaakt in de eerste twee lokalen. We betalen de tweede helft van de jaarhuur voor de grond, volgend jaar moet de school dit zelf ophoesten.
ZONDAG 29 NOVEMBER gaan we naar Brufut om bij Bakebba (schoolhoofd Diana) voetbalspullen voor zijn team af te leveren. Ook hebben we twee nieuwe schommels voor de speeltuin bij de school. Dan naar Marie Joof de verloskundige. Inmiddels gepensioneerd. We kletsen wat en geven een doos met kleding, snoep voor de kinderen en schoolspulletjes. Altijd een gezellig moment. Jurkjes en rokjes worden even geshowd (Corrie en Leo).
We rijden verder naar Sanyang waar onze politieagent Ebrima woont. Hij krijgt voetbalschoenen voor zijn team én we hebben sportkleding voor een juniorenteam uit Sanyang.
Voor Ebrima hebben we ook nog een hele mooie telefoon. We regelen nog een vracht puin (ophoging van de vloeren in de klaslokalen) en een vracht stenen. Dan een paar boodschappen voor eigen gebruik.
MAANDAG 30 NOVEMBER eerst een steigertje huren voor de metselaar, we hebben nog wat ijzer nodig voor extra beveiliging, gaan wat eten bij Yasmina en halen Pascaline van school voor het tweede bezoek aan de tandarts.
DINSDAG 1 DECEMBER Alweer een drukke dag. Het is de beurt aan de Nema Su Nursery School. Voor alle kinderen op die school hebben we een leuk gevuld tasje. Deze school staat recht tegenover het huisje waar Lissa woont. We delen hier iets uit op de school omdat bij eerdere pogingen om o.a. iets voor alle moeders te doen is gebleken dat dat vrijwel niet in de hand te houden is. Begrijpelijk, de mensen hebben niets, maar vrijwel onwerkbaar en misschien zelfs wel op het gevaarlijke af. Een massa mensen die alles en iedereen verdringen om maar aan een pakketje kleding e.d. te komen. Nu gaat het allemaal rustig op het schoolplein.
We gaan de schoolgelden betalen voor Lissa en Suntu (Wilma Eding). Suntu mag vanaf 1 januari naar dezelfde school als Lissa, aanmerkelijk beter. We betalen ook de schooluniformen. Op de school van Lamin gaan we nog een klein restant betalen. Fanta krijgt nog wat geld en Lamin krijgt 10 zakken cement om hun huis af te werken. In de afgelopen jaren hebben we zijn familie geholpen met het bouwen van een huis. Het vorige bouwsel werd tijdens het regenseizoen verwoest. Nu hebben ze weer een redelijke plek. Vervolgens gaan we nog naar Fanta’s familie in Sanchaba waar we nog het nodige aan kleding en speelgoed uitdelen.
Het is voor deze vakantie ons laatste bezoek aan Nema Su. We nemen afscheid na nog maar weer eens duidelijk te hebben gemaakt dat onze hulp grenzen kent. Net als de meeste Gambianen denkt ook ons gezinnetje dat ze alles kunnen vragen en het dan ook nog denken te krijgen. We nemen het ze niet kwalijk maar vertellen hen regelmatig dat niet alles mogelijk is.
WOENSDAG 2 DECEMBER gaan we de tasjes maken voor de CCI school en ruimen daar alles netjes op. Overigens hebben we deze keer bij CCI dezelfde extra beveiliging op de schoolmuur aan laten brengen als op de schoolmuur van de nieuwbouw van de Jarju school omdat hier kinderen ’s nachts over de muur klommen en de speeltoestellen vernielden.
We rijden het binnenland in en delen de restanten uit. Kleding voor dames en baby’s, allemaal in een mooie tas. Iedereen blij. We halen Pascaline uit school voor het laatste bezoek aan de tandarts en dat valt tegen want er is een wortelkanaalbehandeling nodig. Ze ondergaat het gelaten en is achteraf dolgelukkig met het resultaat.
We eten wat en gaan dan de tafels en stoeltjes bij Jarju schoonmaken. Een deel heeft maanden buiten gestaan dus een dikke laag stof. Maar toch snel gebeurd.
We brengen Pascaline naar huis en delen kleding enz. uit bij haar op de compound waar zo’n 8 gezinnen wonen.
DONDERDAG 3 DECEMBER we halen extra sloten voor de nieuwe school, laten het terrein opruimen door een mijnheer met een ezelkar en in de middag liggen we voor de eerste keer een uurtje op het strand. Met een overheerlijk verse fruitshake.
VRIJDAG 4 DECEMBER groot feest vandaag. We halen de kinderen op bij de oude Jarju scool en gaan met de hele meute wandelen naar de nieuwe school. De kinderen zijn door het dolle. Wat een ruimte en we kunnen allemaal zitten én dan ook nog tafeltjes. Een whiteboard (komen er twee per klas) en ook ruimte zat voor een tafel met stoel voor de juf/meester. En straks ook volop ruimte voor rekken met speelgoed en creatieve activiteiten.
Er wordt gezongen, zo hard dat de hele buurt komt kijken. Echt geweldig. De eerste twee klassen zijn in gebruik genomen. Na dit feest geven we alle sleutels, behalve een set voor ons (we willen binnen kunnen als het ons uitkomt, ook bijv. in het weekeind) aan de hoofdmeester en dan………zit het er op voor deze keer.
We hebben het al vaker gezegd, de bouw van een school van deze omvang met de bijbehorende faciliteiten, is geen project dat je zomaar zelf even kunt financieren. In Gambia zijn vrijwel alle bouwmaterialen net zo duur als hier in Nederland. Ook de werklui worden door ons netjes betaald. Een mooi schooltje bouwen en de lokale werklui uitbuiten is niet onze stijl. We kunnen dit schooltje bouwen dankzij, naast onze eigen inbreng, donaties van o.a.:
He Space
Collall
Nedschroef
Wereldwinkel Valkenswaard
De Pelgrimshoeve
Bouw & Service Son
Gerard van Kesteren Foundation
Mw. Kielen-Kerstens
en een heleboel lieve, vaak anonieme, donateurs.
Met duizend excuses als we iemand vergeten.
We doen wat boodschappen en in de middag komt Pascaline ons gezelschap houden. Ze brengt zoveel mogelijk tijd door in het zwembad. Normaal komt ze daar niet want er is geen enkel openbaar zwembad in Gambia. Dick gaat de huurwagen terugbrengen. Om een uur of zes komen Momodou en Lamin hun (of beter gezegd onze) telefoons ophalen die we de afgelopen weken hebben gebruikt en die we nu schenken. We drinken en kletsen wat. Ze krijgen geld voor de bushtax. Pascaline blijft gezellig bij ons een broodje eten en krijgt om een uur of acht geld voor een taxi naar huis.
ZATERDAG 5 DECEMBER koffers inpakken en om elf uur met de bus naar het vliegveld, met een tussenlanding op Sal (Kaapverdische Eilanden) vliegen we naar Amsterdam en zijn uiteindelijk om 02.00 uur terug in Helmond.
Voor al deze kinderen betaalden we (zelf of sponsors) dit jaar weer het schoolgeld. Dit jaar zijn alle overheidsscholen en een aantal private scholen vrij van schoolgeld. Voor enkele van onze “studenten” hoefden we dus dit jaar niet te betalen.
Vier drukke, erg drukke, weken. Vermoeiend om meerdere redenen. Ten eerste is autorijden een crime. Op de, alweer aardig versleten “nieuwe” asfaltwegen na is er alleen zand. En kuilen. Echt, een crosser zou er z’n hart kunnen ophalen maar de auto vindt dit niet prettig. Kuilen tot 60/70 cm. diep zijn geen uitzondering. Na 4 weken iedere dag met de auto op pad heb je daar echt wel genoeg van. Dan de taal, de meeste Gambianen vinden dat ze Engels spreken maar dan een soort Engels dat alleen zijzelf verstaan. Ofwel, alles tien keer uitleggen en de mensen aankijken of ze je begrijpen. Je hebt het merendeel van de tijd te maken met mensen die niet kunnen rekenen en/of schrijven, vaak hun eigen naam nog niet eens. Vaak weet men niet eens hoe een letter of een cijfer er uit ziet. Kinderen die 6/7 jaar op school zitten, we hebben het een aantal malen uitgeprobeerd de afgelopen weken, kunnen geen twee bij twee optellen. Waar moet je beginnen? Je hebt te maken met mensen die amper genoeg te eten hebben, je schaamt je ervoor om een fles water te nuttigen in het bijzijn van mensen die hun water nog altijd uit een put betrekken….
Om positief te eindigen:
We hebben samen vier fijne weken gehad. Zijn op de luchthaven, bij de politiecontroles enz. uiterst correct behandeld. Hebben ontelbare blije gezichten gezien waarbij men ons vaak op verschillende manieren laat weten blij te zijn met de spullen die ze krijgen. Nogmaals, wij geven dan ook alleen mooie en schone en soms zelfs nieuwe kleding en schoenen weg. We delen geen fluitlollies uit maar mooie schoolpakketten waar de kinders echt iets aan hebben. En wij ook want was is er leuker als een kind naar je toe komt om te laten zien wat voor moois ze hebben gemaakt van het kleur en tekenboek dat ze een jaar geleden hebben gekregen.
Als je kinderen ziet lopen in de T-shirts die ze tot 6 jaar geleden toe hebben gekregen. Dan maar een paar centen meer voor een t-shirt maar dan hebben ze er ook iets aan. We gaan weer terug op 8 april 2016. Met weer een heleboel plannen. Die we kunnen waarmaken dankzij de hulp van velen. ALLEMAAL KEIBEDANKT DAARVOOR!!